Η Κάτω Ζάκρος είναι ένας πολύ σημαντικός αρχαιολογικός χώρος και βρίσκεται 44 χιλιόμετρα νότια της Σητείας, στην ανατολική ακτή της Κρήτης. Θεωρείται ότι ήταν ένα από τα τέσσερα, πιο σημαντικά διοικητικά κέντρα των Μινωιτών. Η στρατηγική της θέση και το φυσικό λιμάνι της την κατέστησαν κέντρο εμπορίου για την Ανατολική Μεσόγειο. Η πόλη κτίστηκε περίπου το 1900 π.Χ., ξανακτίστηκε το 1600 και καταστράφηκε το 1450 π. Χ., όπως και οι υπόλοιπες πόλεις του Μινωικού πολιτισμού, με την ισχυρή έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης.
Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν στην Ζάκρο το 1901 από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή με επικεφαλής τον D. G. Hoghard που αποκάλυψαν δώδεκα σπίτια και δύο αποθέτες (χώροι που τοποθετούνταν ιερά αντικείμενα). Το 1961, δύο χρυσά κοσμήματα της Μινωικής περιόδου που δόθηκαν ως δώρο σε ένα γιατρό της περιοχής έγιναν αιτία να ξεκινήσουν νέες ανασκαφές στην περιοχή. Ο Νικόλαος Πλάτων ανακάλυψε το Παλάτι της Ζάκρου, το τέταρτο σε μέγεθος ανάκτορο της Μινωικής Κρήτης.
Το παλάτι ακολουθούσε την αρχιτεκτονική δομή των άλλων Μινωικών ανακτόρων , γύρω από μια κεντρική αυλή, όπου γίνονταν οι θρησκευτικές τελετές, αναπτύσσονταν μεγαλοπρεπή κτίρια με κίονες, βασιλικά διαμερίσματα και λουτρικές εγκαταστάσεις, βωμοί, χώροι λατρείας, εργαστήρια, δωμάτια κατοικίας, μαγειρεία και δεξαμενές καθαρμών. Υπήρχαν, ακόμα, εργαστήριο λιθοξόου, αποθήκες, θησαυροφυλάκιο, το μόνο ασύλητο της Μινωικής περιόδου και αρχειοφυλάκιο, όπου βρέθηκαν πήλινες πινακίδες με επιγραφές σε Γραμμική Α. Ένας λαβύρινθος, παρόμοιος με εκείνου της Κνωσσού και της Φαιστού, ανακαλύφθηκε.
Η πόλη περιστοίχιζε το παλάτι. Υπήρχαν μεγάλα οικοδομικά τετράγωνα με δύο ή τέσσερις διώροφες ή τριώροφες κατοικίες. Υπήρχε περίπλοκο οδικό δίκτυο με λιθόστρωτους δρόμους. Είχε κτιστεί στην έξοδο του φαραγγιού των Νεκρών όπου βρέθηκαν πολλοί Μινωικοί τάφοι.
Στο παλάτι βρέθηκαν έργα τέχνης υψηλής καλλιτεχνικής και αισθητικής αξίας, τελετουργικά αγγεία, όπως το διάσημο ρυτό σε σχήμα κεφαλής ταύρου, κύπελα, δισκοπότηρα, αμφορείς από σπάνια υλικά, όπως φαγεντιανή, ελαφαντόδοντο, οψιανό, αλάβαστρο και μάρμαρο. Επίσης, βρέθηκαν εργαλεία, μισοεπεξεργασμένα υλικά, μαγειρικά σκεύη και σπονδικά αγγεία, και ένα κύπελο με ελιές που διατηρούσαν τη σάρκα τους μετά από 3,500 χρόνια. Πολλά από τα ευρήματα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου και κάποια στα Μουσεία Σητείας και Αγίου Νικολάου. 12,000 αγγεία και 1,100 κιβώτια με κεραμικά και χιλιάδες μικροαντικείμενα περιμένουν να αξιολογηθούν και να καταγραφούν.
Μια επίσκεψη αξίζει και οι ώρες επίσκεψης του αρχαιολογικού χώρου για το κοινό, το καλοκαίρι είναι από τις 08:30 μέχρι τις 18:30 καθημερινά, εκτός στις 15 Αυγούστου, που είναι κλειστά, και το εισιτήριο κοστίζει 6€.
