Παρόλο που η Κρήτη αποτελεί τον πρώτο τουριστικό προορισμό στην Ελλάδα με τα δύο εκατομμύρια επισκέπτες το χρόνο, διατηρεί και ένα σημαντικό παραγωγικό πληθυσμό που ασχολείται με τον πρωτογενή τομέα, με το λάδι, το αμπέλι και το κρασί, τα κηπευτικά, την κτηνοτροφία και την τυροκομία. Ο συνδυασμός βουνό θάλασσα με την παρατεταμένη ηλιοφάνεια που κάνουν τα προϊόντα πιο γευστικά και η αγάπη των Κρητικών για το καλό φαγητό έχουν κάνει την Κρήτη τον απόλυτο γαστρονομικό παράδεισο.
Η κρητική διατροφή είναι υγιεινή και γευστική με συνταγές που φτάνουν στις μέρες μας από τα πολύ παλιά χρόνια αλλά και με σύγχρονες, δημιουργικές παρεμβάσεις που δίνουν στο φαγητό διαφορετική γεύση μέσα από πολλούς πρωτότυπους συνδυασμούς. Η καλή ποιότητα ζωής των Κρητικών φαίνεται σε ένα γεύμα μαγειρεμένο με τα καλύτερα και τα πιο αγνά υλικά.
Τα κηπευτικά και τα φρούτα καλλιεργούνται σε αρμονία με τις εποχές του χρόνου. Αρακάς, κολοκυθάκια και όσπρια την Άνοιξη, φασόλια, πιπεριές, μελιτζάνες, ντομάτες, αγγούρια, πιπεριές, πατάτες, κολοκύθες όλο το καλοκαίρι και καρότα, σπανάκι, παντζάρια κ.α. το χειμώνα. Τα μήλα, τα αχλάδια, τα πορτοκάλια, τα κεράσια, τα σύκα, τα σταφύλια και οι μπανάνες που παράγονται στην Κρήτη είναι μοναδικά. Τα άγρια χόρτα αποτελούν τον πυρήνα της παραδοσιακής κουζίνας και είναι ιδιαίτερα αγαπητά για τις διαφορετικές γεύσεις τους και τα οφέλη για την υγεία και συνήθως σερβίρονται βραστά με λεμόνι.
Μια μεγάλη ποικιλία τυριών παράγεται στην Κρήτη. Η βάση τους είναι το αιγοπρόβειο γάλα. Η γραβιέρα είναι ένα κίτρινο, πικάντικο τυρί, ιδιαίτερα δημοφιλές σε όλη την Ελλάδα. Η μυζήθρα, η ξυνομυζήθρα, το ξίγαλο, ο ανθότυρος , το κεφαλοτύρι, το τυροζούλι κ.α. είναι πεντανόστιμα και αξίζουν μια δοκιμή. Το γιαούρτι παράγεται με παραδοσιακό τρόπο και έχει χαρακτηριστικό άρωμα και γεύση. Το κρέας από κατσίκια και αρνιά είναι το πιο αγαπητό στην Κρήτη και είναι ο πρωταγωνιστής στα γλέντια, στους γάμους, στις γιορτές αλλά και στις σπιτικές κουζίνες.
Ο επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει σαλάτα με ντάκο, μια στρώση παξιμαδιού με τριμμένη ντομάτα και φέτα, χορτοπιτάκια, μικρές τετράγωνες πίτες με άγρια χόρτα, καλτσούνια με γέμιση μυζήθρας, μαραθόπιτες, λεπτές στρογγυλές πίτες με μάραθο και μπουρέκι με στρώσεις πατάτας, κολοκυθιού, μυζήθρας και δυόσμου. Πολλά διαφορετικά πιάτα περιέχουν αρνί, ή κατσίκι. Η κρεατόπιτα με βραστό κατσίκι ή αρνί και ένα συνδυασμό τυριών, το τσιγαριαστό αρνί, το αρνί με σταμαναγκάθι, αγαπημένο χορταρικό, και το αντικρυστό, αρνίσια πλευρά τοποθετημένα όρθια απέναντι από τη φωτιά. Οι σφακιανές πίτες , μικρές τηγανίτες χαρακτηριστικές στη Νότια Κρήτη, τα ξεροτήγανα, από στριφογυριστό φύλο που τηγανίζεται, με σιρόπι από ζάχαρη και μέλι και με τριμμένο καρύδι και κανέλα, και οι λουκουμάδες με άφθονο μέλι και ξηρούς καρπούς είναι τα πιο αγαπητά επιδόρπια.
Οι κρητικοί πίνουν ρακή ή τσικουδιά, ένα απόσταγμα σταφυλοπολτού, που παράγεται σε αποστακτήρια, ρακοκάζανα. Η παραγωγή ρακής είναι μια γιορτή. Η ρακή συνοδεύει το φαγητό στα καφενεία, στα γλέντια και στην καθημερινότητα και ενώνει τους ανθρώπους. Επίσης, οι κλιματολογικές συνθήκες και η αφοσίωση των οινοπαραγωγών δημιουργούν ενδιαφέροντα κρασιά, λευκά, ροζέ και κόκκινα, τέλεια συνδυασμένα με την κρητική κουζίνα.
(Περισσότερα άρθρα για την Κρήτη στο www.gomega.gr)
