Οι Άνω Αρχάνες είναι μια κωμόπολη, μόλις 16 χλ. νότια της πόλης του Ηρακλείου, πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσσού. Μετά την αναστήλωση πολλών κτισμάτων, την ανακήρυξη 200 διατηρητέων κτηρίων και την ανάπλαση πολλών γειτονιών, οι Αρχάνες θεωρούνται ένα από τα πιο όμορφα μέρη να επισκεφτεί κανείς στην Κρήτη και έχει βραβευτεί ως πρότυπος οικισμός στην Ευρώπη. Είναι κατάλληλο μέρος για τον επισκέπτη, να το περπατήσει, να το ανακαλύψει και να το φωτογραφήσει.
Τα παραδοσιακά αρχανιώτικα σπίτια συνδυάζουν την αρχοντιά του νεοκλασσικού με την απλότητα της αγροτικής κατοικίας. Είναι καλοσυντηρημένα και βαμμένα με πολύχρωμα, ζωηρά χρώματα, ροζ, κόκκινα, σομόν, και με πράσινα ή μπλε παραθυρόφυλλα. Κάθε τους λεπτομέρεια, τα φωτιστικά εποχής, οι μαρμάρινες βρύσες και οι αυλές με τα ολάνθιστα παρτέρια και τα δέντρα, μαρτυράει την αγάπη και το μεράκι των ιδιοκτητών για το σπίτι τους. Πολλά από αυτά έχουν μετατραπεί σε πανέμορφους ξενώνες.
Η κεντρική πλατεία αποτελεί σημείο αναφοράς για τους κατοίκους και τους επισκέπτες. Εκεί υπάρχουν παραδοσιακές ταβέρνες και καφενεία, ελεύθερος χώρος για τα παιδιά και από εκεί ξεκινούν τα λιθόστρωτα σοκάκια για τις γραφικές γειτονιές, με τις πανέμορφες ζωγραφισμένες γωνιές και με τα παραδοσιακά καφενεία και μπακάλικα με τις χειροποίητες, πολύχρωμες ταμπέλες.
Υπέροχα μαγαζάκια πουλούν παραδοσιακά προϊόντα, αναμνηστικά δώρα και γλυκά κουταλιού. Οι τοπικοί φούρνοι προσφέρουν νόστιμα κουλουράκια λαδιού και κρασιού, γλυκά παξιμαδάκια, καλτσούνια, τα παραδοσιακά γλυκά της Κρήτης με μηζύθρα και πολλά άλλα.
Ο πανέμορφος κεντρικός Ενετικός Ναός της Παναγίας της Κεράς , με τα σπουδαία ιερατικά κειμήλια και εικόνες, με το ρολόι του 1930, βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Επίσης, ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί το βυζαντινό Ναό του Αγίου Ιωάννη του Μαγγανίτη με το πέτρινο πιεστήριο στην αυλή του για την παραγωγή κρασιού, το Ναό του Αγίου Γεωργίου με τις σπουδαίες τοιχογραφίες του 14ου αιώνα κ.ά. Στις Αρχάνες υπάρχει Λαογραφικό και ιστορικό Μουσείο, ένα μικρό αρχαιολογικό μουσείο, εργαστήρι γλυπτικής και υφαντικής τέχνης.
Οι ταβέρνες είναι εξαιρετικές και φιλόξενες με υψηλής ποιότητας φαγητό σε πλούσιες μερίδες και καλές τιμές ιδανικές για οικογένειες, φίλους και επαγγελματικά τραπέζια. Μεσογειακή, Ελληνική και Κρητική παραδοσιακή κουζίνα με μαγειρευτά φαγητά, πιάτα της ώρας και τοπικό κρασί σερβίρονται στις υπέροχες καλοκαιρινές αυλές. Οι πράσινες σαλάτες με τα άγρια αρωματικά χόρτα και βότανα από τις γύρω βουνοπλαγιές, οι ποικιλίες κρητικών τυριών , όπως η μυζήθρα και ο ανθότυρος, τα σπιτικά ζυμαρικά και τα ψητά στον ξυλόφουρνο είναι εξαιρετικά και πεντανόστιμα. Η ευγενική και άμεση εξυπηρέτηση σε κάνουν να θέλεις να ξαναπάς.
Οι Άνω Αρχάνες είναι σίγουρα ένα όμορφο μέρος που αξίζει να επισκεφτείς.
(Περισσότερα άρθρα για την Κρήτη στο www.gomega.gr)
